De eerste stapjes

Regelmatig zie je dat kinderen die hun eerste stapjes zetten op de tenen gaan staan en lopen. Dit is heel normaal. Veel auteurs beschouwen het als een normale variatie in de motorische ontwikkeling tot een leeftijd van 2-3 jaar. Na verloop van tijd zal het kind de voet normaal af gaan wikkelen.

Oudere kinderen lopen ook wel uit gewoonte op hun tenen, bijvoorbeeld als ze enthousiast of opgewonden zijn, maar dat zijn maar korte momenten. Echter, sommige kinderen blijven op hun tenen lopen. Tenenlopen komt vaker voor bij jongens dan meisjes.

Wat merk jij?

  • Jouw kind loopt meer dan 50% van de tijd op zijn tenen en vindt dat fijn

  • Jouw kind vindt het lastig om op platte voeten te lopen

  • Jouw kind is stijver dan andere kinderen vanwege korte spieren

  • Jouw kind valt vaker dan andere kinderen

  • Jouw kind kan onhandiger zijn met bewegen dan andere kinderen

Wat merkt jouw kind?

  • Ik vind het moeilijk om op platte voeten te lopen

  • Ik vind het fijn om op mijn tenen te lopen

  • Ik heb (eventueel) pijn in mijn kuiten

Vormen van tenenlopen

Er zijn twee vormen van tenenlopen. De eerste, symptomatisch tenenlopen, heeft een bekende oorzaak. Bij de tweede, idiopathisch tenenlopen, is de oorzaak minder duidelijk, maar wordt de diagnose gesteld op basis van uitsluitsel. Het grote verschil tussen deze vormen is dat symptomatisch tenenlopen vaak eenzijdig is en idiopathisch tenenlopen vaak tweezijdig.

Bij symptomatisch tenenlopen ligt de oorzaak in botten, spieren, pezen, gewrichten of zenuwen. Aanvullend onderzoek zal vaak nodig zijn door een kinderorthopeed, kinderneuroloog of een kinderarts. Mogelijke oorzaken zijn:

  • Neurologische aandoeningen zoals cerebrale parese;
  • Spierziekten of spierdystrofieën;
  • Autisme spectrum stoornissen;
  • Pijn en/of letsels.

Idiopathisch of habituele tenenlopen ontstaat niet door specifieke bovenstaande oorzaken. Deze moeten daarom uitgesloten worden door vragen te stellen en een lichamelijk onderzoek te doen. Idiopathisch tenenlopen kan ontstaan door verschillende factoren zoals:

  • Omgevingsfactoren zoals: een loopstoeltje, stress, hoge eisen (zoals het spreekwoord ‘op de tenen lopen’ ook bedoelt);
  • Gedrag: woede, enthousiasme;
  • Sensorische problematiek: niet op blote voeten willen lopen bijvoorbeeld;
  • Lage basisspanning/-kracht: om kracht en stabiliteit te krijgen gaan zij op de tenen staan;
  • Familiaire aanleg;
  • Motorische achterstand, met name op evenwicht.

De kinderfysiotherapeut is in staat om beide vormen te onderscheiden en een gegronde afweging te maken over de verdere te nemen stappen.

Mocht je twijfels hebben over het tenenlopen van jouw kind, neem dan contact op met Weeda van den Berg fysiopraktijken via 0181-390086 of weedavandenberg.nl/contact

Bronvermelding

Empelen, R., Hartman, A. & van der Sanden, R. N. (2013). Kinderfysiotherapie. Elsevier Gezondheidszorg.